Czy skóra może się uzależnić od kosmetyków?

Fakt

Jak potwierdzają niezależni dermatolodzy i kosmetolodzy mechanizm „uzależnienia się skóry” – nie istnieje. Od kosmetyków nie da się uzależnić.

Czym jest uzależnienie? To stan, gdy osoba (nie organ czy tkanka) musi wykonywać daną czynność lub zażywać określoną substancję, aby uniknąć objawów tzw. zespołu odstawienia. Reakcje uzależnienia mogą występować na przykład po długotrwałym stosowaniu niektórych leków. Wówczas organizm bez substancji leczniczej sam nie potrafi już wyprodukować określonych, potrzebnych mu związków. Jakie są najbardziej popularne i znane nauce i medycynie uzależnienia? Lekomania, narkomania, alkoholizm i nikotynizm. Coraz częściej jednak do grupy uzależnień zalicza się inne zachowania, jak zakupoholizm, seksoholizm, uzależnienie od gier komputerowych, smartfonów czy hazardu.

Nie istnieje jednak taki mechanizm, jak uzależnienie skóry lub innego, odrębnego organu, czy narządu naszego ciała.

Uzależnienie to nie zabawa, z której można się śmiać, ale złożona, przewlekła i nawrotowa choroba ośrodkowego układu nerwowego. W jej skład wchodzi szereg zaburzeń psychicznych, somatycznych i wegetatywnych. W mechanizm uzależnienia zaangażowane są określone obszary mózgu, jak układ nagrody. Tam działają określone neuroprzekaźniki, np. dopamina.

Rozwiewamy wątpliwości

1. Czy w ogóle możliwe jest uzależnienie od kosmetyków? Nie. Składniki kosmetyków nie działają ogólnoustrojowo, nie oddziałują więc na ośrodkowy układ nerwowy. Ich funkcją i przeznaczeniem jest higiena i pielęgnacja skóry, która nie może się uzależnić czy przyzwyczaić. Tym samym mechanizm uzależnienia jest wykluczony i nie istnieje takie zjawisko jak uzależnienie skóry. Uzależnić można się od zabiegów, które poprawiają wygląd. Nie mniej, nie wynikają one z potrzeb skórnych, tylko z potrzeby człowieka na płaszczyźnie psychologicznej.
2. Czy skóra może ulec szybszym procesom starzenia jeśli odstawi się kosmetyki? Jednym z rodzajów  starzenia się skóry jest inflammaging, czyli starzenie powodowane przez stany zapalne. Zwykle jest on związany albo z nadmierną ekspozycją na promieniowanie UV, zanieczyszczeniem środowiska (przebywaniem w nim), stresem, stosowaniem dużej ilości używek. W wyniku inflammagingu skóra jest zaczerwieniona, przesuszona (czasowo lub miejscowo), podrażniona, pojawiają się na niej głębsze bruzdy lub zmarszczki. I właśnie dlatego, żyjąc w środowisku, które nie jest sterylne, wolne od promieniowania, czy zanieczyszczeń, warto o skórę dbać serwując jej odpowiednią pielęgnację i ochronę, bez której procesy starzeniowe mogą postępować szybciej i być bardziej widoczne. 
3. Czy skóra, włosy lub paznokcie mogą się przyzwyczaić do składników kosmetycznych? Kondycja skóry, podobnie jak włosów i paznokci jest zmienna i zależy zarówno od czynników zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Na ich wygląd mają wpływ, m.in.: geny, zbilansowana dieta, ilość spożywanej wody, stosowanie używek, przebywanie na słońcu, używanie odpowiednich do potrzeb i problemów – produktów do pielęgnacji. Może się zdarzyć, że jeśli skóra jest okresowo przesuszona i stosuje się produkty nawilżająco-odżywcze po upływie 3 miesięcy (tyle trwa proces regeneracji komórek skóry), nie będzie potrzebować tak bogatej w lipidy pielęgnacji. Ale to nie jest przyzwyczajenie skóry. Czymś innym jest reakcja skóry na pewne składniki aktywne, jak np. retinoidy. Początkowo mogą one podrażniać, ale stopniowo skóra „się przyzwyczaja” do ich silnego działania. Co nie oznacza, że substancje aktywne przestają być wtedy skuteczne.
4. Czy to prawda, że skóra „uzależniona od kosmetyków” szybciej się po ich odstawieniu starzeje? Po pierwsze, skóra nie wykazuje możliwości uzależnień. Uzależnia się człowiek, nie jego poszczególne organy. Po drugie, jeśli stosuje się kosmetyki z odpowiednimi składnikami nawilżającymi, natłuszczającymi i aktywnymi – wygląda ona lepiej. Jest bardziej jędrna, zwarta, ma równomierny koloryt i wolniej się starzeje. Dlatego jeśli nagle używając ich przez wiele miesięcy odstawi się je – skóra będzie bardziej narażona na niekorzystne działanie czynników zewnętrznych przesuszenie, utratę jędrności, szkodliwe działanie wolnych rodników, promieniowanie UV, HEV czy IR. Siłą rzeczy jej kondycja ulegnie pogorszeniu. Co nadal nie oznacza, że skóra szybciej się starzeje, bo się uzależniła od kosmetyków. Jedynie to, że cera, której się dostarcza odpowiednich substancji aktywnych – wygląda lepiej. Jeśli jednak się tego nie robi, nie chroni przed negatywnym wpływem środowiska zewnętrznego i nie pielęgnuje, to procesy starzenia będą bardziej i szybciej widoczne.